ΜΟΡΙΑΚΗ ΚΥΤΤΑΡΟΛΟΓΙΑ

Υπολογίζεται ότι το 80% του σεξουαλικά ενεργού πληθυσμού της γης έχει μολυνθεί με κάποια μορφή του ιού Ιού Ανθρώπινου Θηλώματος (HPV – Human Papilloma Virus). Η διασπορά κατ’ επέκταση του HPV είναι ευρύτατη στο γενικό πληθυσμό, κάνοντας την πιθανότητα λοίμωξης πολύ μεγάλη. Περίπου 25% των γυναικών ηλικίας 14-59 ετών εμφανίζουν λοίμωξη HPV, ενώ το ποσοστό αυτό μπορεί να φτάσει το 50% στις γυναίκες ηλικίας 20-24 ετών.

Ο ιός HPV είναι ένα ενδοεπιθηλιακό παθογόνο που προσβάλλει τους βλεννογόνους του ουρογεννητικού συστήματος, τον πρωκτό, το πέος, το στοματοφάρυγγα και το δέρμα. Ευθύνεται για τη δημιουργία των κονδυλωμάτων αλλά και προκαρκινικών και καρκινικών αλλοιώσεων, μπορεί όμως να υπάρχει λοίμωξη χωρίς την εμφάνιση εμφανών βλαβών.

Η λοίμωξη από ιούς HPV συνήθως δεν είναι μόνιμη, αλλά κάποιοι υπότυποι του HPV ευθύνονται για καρκίνο. Οι περισσότεροι σεξουαλικώς ενεργοί άνθρωποι θα υποστούν λοίμωξη από κάποιο στέλεχος ιών HPV (όχι απαραίτητα καρκινογόνο) σε κάποια στιγμή της ζωής τους και θα τον εξαλείψουν μέσω μηχανισμών του ανοσοποιητικού συστήματος.

Ωστόσο σε ένα 10% των ατόμων είτε λόγω συνεχούς επανέκθεσης στον ιό και επαναλοίμωξης, είτε λόγω χαμηλής άμυνας του οργανισμού (κάπνισμα, κακή κατάσταση ανοσοποιητικού) η λοίμωξη HPV επιμένει. Αν η λοίμωξη αφορά καρκινογόνους υπότυπους (υψηλού κινδύνου) και επιμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε είναι πολύ πιθανή η ανάπτυξη προκαρκινικών αλλοιώσεων.

Υπάρχουν περισσότεροι από 100 υπότυποι του ιού HPV. Το 90% των θηλωμάτων και κονδυλωμάτων προκαλούνται από τους υπότυπους 6 και 11 (χαμηλού κινδύνου). Κάποιοι από αυτούς τους υπότυπους οι οποίοι δεν σχετίζονται με την ύπαρξη θηλωμάτων και κονδυλωμάτων, οι χαρακτηριζόμενοι και υψηλού κινδύνου, ενοχοποιούνται για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Οι υπότυποι HPV υψηλού κινδύνου είναι οι 13, 16, 18, 31, 33, 35, 40, 42, 45, 51, 52, 56, 58, 59. Ο συχνότερα απαντώμενος ιός σε περιστατικά τραχήλου της μήτρας είναι ο 16 (60% των περιπτώσεων) και ακολουθεί ο 18 (σε ποσοστό 15%).

Η μοριακή ανίχνευση του DNA του ιού HPV και η ταυτοποίηση των υποτύπων του καλό θα ήταν να γίνεται ταυτόχρονα με το τεστ Παπανικολάου, καθώς μπορεί να ανιχνευθεί παρουσία του ιού ακόμη και σε περιστατικά με φυσιολογικό αποτέλεσμα για το τεστ Παπανικολάου, συμβάλωντας έτσι στην έγκαιρη αντιμετώπιση του. Παρομοίως ενδείκνυται στις περιπτώσεις ύπαρξεις αλλοιώσεων στο πέος, πρωκτό και στοματοφάρυγγα.

Υπάρχει και η δυνατότητα της ανίχνευσης του mRNA του ιού HPV και συγκεκριμένα την έκφραση των ογκοπρωτεϊνών E6/E7. Με το τεστ αυτό εντοπίζονται ίχνη μίας ενεργής HPV λοίμωξης. Ο εντοπισμός της ύπαρξης αντιγράφων mRNA των ογκοπρωτεινών Ε6/Ε7 αποτελεί μια μέθοδο ενδεικτική της εξέλιξης προς κακοήθεια, δεδομένου ότι μόνον η υπερέκφραση mRNA E6/E7 HPV με ταυτόχρονη απώλεια έκφρασης της πρωτεΐνης L1 του ιού αποτελεί σημάδι έναρξης της καρκινογένεσης.

Μέθοδος:

PCR, Real-time PCR ή Ανάστροφος Υβριδισμός

Υλικό / Τρόπος Λήψης:

10mL κολποτραχηλικού επιχρίσματος σε ThinPrep ή 0,1-0,5mm3 φρέσκου ιστού

Αποστολή:

Διατηρείται σε θερμοκρασία δωματίου (ThinPrep) ή στους -20oC (φρέσκος ιστός) μέχρι και κατά τη μεταφορά του στο εργαστήριο.

Χρόνος απάντησης:

3–5 ημέρες

Βιβλιογραφία:

Cuschieri KS, Cubie HA. The role of human papillomavirus testing in cervical screening. J Clin Virol. 2005 Mar;32 Suppl 1:S34-42. doi: 10.1016/j.jcv.2004.11.020

Muñoz N, Bosch FX, Castellsagué X, Díaz M, de Sanjose S, Hammouda D, Shah KV, Meijer CJ. Against which human papillomavirus types shall we vaccinate and screen? The international perspective. Int J Cancer. 2004 Aug 20;111(2):278-85. doi: 10.1002/ijc.20244

Snijders PJ, van den Brule AJ, Meijer CJ. The clinical relevance of human papillomavirus testing: relationship between analytical and clinical sensitivity. J Pathol. 2003 Sep;201(1):1-6. doi: 10.1002/path.1433

Graham SV. Human papillomavirus: gene expression, regulation and prospects for novel diagnostic methods and antiviral therapies. Future Microbiol. 2010 Oct;5(10):1493-506. doi: 10.2217/fmb.10.107

Ganguly N and Parihar S P, 2009, Human papillomavirus E6 and E7 oncoproteins as risk factors for tumorigenesis; J. Biosci. 34 113–123

Molden T, Kraus I, Karlsen F, Skomedal H, Nygård JF, Hagmar B. Comparison of human papillomavirus messenger RNA and DNA detection: a cross-sectional study of 4,136 women >30 years of age with a 2-year follow-up of high-grade squamous intraepithelial lesion. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2005 Feb;14(2):367-72. doi: 10.1158/1055-9965.EPI-04-0410

Mousavi AS, Pouryasin A, Yarandi F, Pirzadeh L, Alipour A, Khodadad S, Pouryasin M. Assessment of Cervical Cancer Molecular-Based Screening Tools; HPV-DNA Detection versus E6/E7 mRNA Testing; First Report of a Prospective Cohort Study among Iranian Women. Iran J Public Health. 2020 Sep;49(9):1734-1742. doi: 10.18502/ijph.v49i9.4093